Bij een laryngectomie wordt het strottenhoofd (larynx) weggenomen (ectomie) oftewel een larynxextirpatie. Meestal is strottenhoofdkanker de aanleiding voor deze ingrijpende operatie. Het strottenhoofd moet verwijderd worden wanneer het kwaadaardige gezwel te uitgebreid is voor bestralingstherapie of wanneer het na een bestraling is teruggekeerd. Na deze operatie zult u op een andere manier moeten ademen en spreken. Met betrekking tot het opnieuw leren spreken kunt u een beroep doen op de logopedist.
Leren spreken na een larynxextirpatie
Er zijn verschillende manieren waarop u weer kunt leren spreken. Dit kan met behulp van een stemprothese, met de injectiemethode (ook wel ‘slokdarmspraak’) of door middel van een elektrolarynx (een spreekhulp apparaat).
Leren praten met een stemprothese
Met hulp van een logopedist is het met een stemprothese mogelijk in korte tijd, vaak in enkele dagen, te leren spreken. Wanneer het slokdarmgeluid gemakkelijk op gang komt, kunt u vrij snel in volledige zinnen spreken. Deze methode lijkt dan ook het meest op het spreken van vóór de operatie.
De logopedist kan u begeleiden om de techniek goed onder de knie te krijgen en uw communicatieve situaties uit te breiden.
Leren praten met een injectiemethode
Wanneer u geen prothese hebt, kunt u leren spreken met de injectiemethode, maar ook naast het spreken met een prothese, kunt u deze methode aanleren. Het betreft hier een andere methode van slokdarmspraak. Hierbij hapt u lucht in kleine hoeveelheden naar binnen en boert u deze lucht weer op.
Het aanleren van deze methode vraagt meer tijd (enige maanden) dan spreken met een prothese. Deze manier van spreken vergt een gedegen oefenprogramma onder begeleiding van een logopedist, geduld en doorzettingsvermogen.
Leren praten met een elektrolarynx
Soms kan er geen slokdarmstem geproduceerd worden. In dat geval kunt u leren spreken met een spreekhulpapparaat, een elektrolarynx. Dit apparaatje heeft een trilplaat, waarmee u een basis voor stemgeluid kunt creëren. Dit geluid klinkt duidelijk elektronisch, metaalachtig en dus niet als de eigen stem.
Naast het opnieuw leren spreken, kan er begeleiding gewenst zijn met betrekking tot het slikken en/of het leren ruiken. Ook hiermee kan uw logopedist u helpen.
Tenslotte kan de logopedist uw prothese controleren bij vragen / twijfels over o.a. lekkage en reiniging.
Meer informatie over een totale larynxextirpatie
Verwijderen strottenhoofd (.pdf)